Sự khởi đầu thuận lợi

Hiệp hội có trụ sở tại Hà Nội, hoạt động theo tôn chỉ, mục đích của một tổ chức xã hội nghề nghiệp của các tổ chức, công dân Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) theo quy định của pháp luật Việt Nam, tự nguyện thành lập, nhằm mục đích tập hợp, đoàn kết hội viên, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hội viên, hỗ trợ nhau hoạt động có hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và các địa phương. Hiệp hội có trụ sở chính tại Hà Nội. Hiệp hội hoạt động trên phạm vi cả nước trong lĩnh vực ngành CNHT hoặc có liên quan đến lĩnh vực ngành CNHT theo quy định của pháp luật Việt Nam và trên cơ sở nguyên tắc tự nguyện, tự quản; dân chủ, bình đẳng, công khai, minh bạch; không vì mục đích lợi nhuận.

Sau khi có quyết định thành lập, VASI đã ổn định tổ chức gồm có Ban chấp hành và các Ban chuyên ngành. Ban chấp hành VASI đã tổ chức Đại hội giữa kỳ của VASI vào tháng 1 năm 2020, Đại hội đã nhất trí thay đổi nhân sự của Ban chấp hành: BCH VASI hiện có 28 thành viên: Chủ tịch, 08 Phó Chủ tịch và 19 ủy viên (tăng hơn 1 phó chủ tịch và giảm 4 ủy viên so với giữa nhiệm kỳ thứ 1). Trong đó, đại diện phía Nam gồm 01 Phó Chủ tịch và 05 ủy viên. Hầu hết các uỷ viên trong ban chấp hành hiệp hội là đại diện của các đơn vị doanh nghiệp hội viên có tâm huyết, trách nhiệm và nhiệt tình với công tác hội. Năm 2019, Hiệp hội đã thành lập các ban chuyên ngành: Ban Phát triển hội viên; Ban Cơ khí và Tự động hóa; Ban Khuôn, Nhựa và Cao su; Ban Điện và Điện tử. Cũng trong năm 2019, VASI đã thành lập Ban phát triển hội viên để phối hợp cùng các Ban chuyên ngành hỗ trợ kết nối thêm những hội viên mới. Văn phòng Hiệp hội VASI được Viện Nghiên cứu Chiến lược Công Thương cho mượn phòng làm việc. Năm 2020, đã bổ nhiệm thêm 1 phó chánh văn phòng. Khu vực phía Nam đã thành lập Văn phòng đại diện phía Nam tại TP. Hồ Chí Minh, bổ nhiệm Chánh văn phòng VASI khu vực phía Nam.

 Về tổ chức và nhân sự, VASI đã hoàn thiện các quy chế hoạt động nội bộ theo quy định. Bộ máy nhân sự phục vụ hoạt động của Hiệp hội bao gồm: Chủ tịch, Phó chủ tịch, Tổng thư ký, Chánh văn phòng, Kế toán trưởng (đều kiêm nhiệm không nhận lương) và 03 nhân sự văn phòng (trả lương từ phí hội viên). Ban đầu khi mới thành lập, năm 2017 có 19 hội viên, năm 2018 có 49 hội viên, năm 2019 có 105 hội viên, năm 2020 có 119 hội viên và đến năm 2021 có 139 DN (phía Bắc: 113, phía Nam: 26).

Sơ đồ tổ chức của VASI hiện nay

Ban điều hành đã chủ động trong việc tìm kiếm các nguồn tài chính khác nhau cho hoạt động hội viên: ngân sách nhà nước, các dự án hỗ trợ, hoạt động của các DN liên quan, hội viên tài trợ… Hội phí của hội viên chỉ sử dụng cho các hoạt động chung của hội viên. Ngay khi kiện toàn nhân sự, ổn định tổ chức, VASI đã bắt tay ngay vào hoạt động. Mặc dù chưa có nhiều kinh nghiệm hoạt động hội nên các thành viên đã luôn đoàn kết, đồng lòng để phát triển Hiệp hội ngày càng vững mạnh.

VASI đã và đang có nhiều hoạt động thiết thực bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho hội viên, hỗ trợ hội viên nâng cao năng lực hoạt động qua các lớp đào tạo và tư vấn; business matching hội viên với người mua trong nước và xuất khẩu; nghiên cứu khảo sát cung cấp dữ liệu các ngành liên quan; đại diện hội viên đóng góp ý kiến với Chính phủ, các tập đoàn lớn và các đối tác khác.

Thực hiện sứ mệnh của mình, VASI đã tạo được sân chơi, kết nối nhu cầu các hội viên với nhiều hoạt động và chương trình có ý nghĩa thiết thực giúp doanh nghiệp hội viên góp ý chính sách; hợp tác kết nối với các tổ chức và doanh nghiệp, từng bước nâng cao năng lực hoạt động, hợp tác để cùng phát triển. Cụ thể thời gian qua, đại diện hội viên, VASI đã tham gia các hội thảo, đóng góp ý kiến bằng văn bản cho các cơ quan chính phủ: Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Tài Chính, Ngân hàng nhà nước, Tổng cục Hải quan…

Những kết quả ban đầu

Nhìn chặng đường đầu tiên (2017 – 2022), các hoạt động của VASI nhiệm kỳ BCH đầu tiên với thời gian hoạt động chính thức 4 năm (cuối 2017 - đầu 2022), trong đó có 2 năm đại dịch, nên thời gian hoạt động thực sự có nhiều hạn chế. Tuy vậy, VASI đã có nhiều hoạt động thiết thực, hỗ trợ nâng cao năng lực hội viên, kết nối hội viên với nhau và với khách hàng (ngoài các nội dung kể trên, hoạt động B2B diễn ra thường xuyên khi có khách quan tâm thông qua email và điện thoại). Số lượng hội viên tăng khá nhanh. Hiện nay VASI đã có thương hiệu đối với các cơ quan chính phủ, địa phương và các tổ chức quốc tế, cũng như công ty đầu chuỗi có nhu cầu tìm nhà cung cấp.

Các hoạt động thường niên của VASI đã tăng dần qua các năm với sự tham gia tích cực của các hội viên. Nhình lại chặng đường từ những ngày đầu tiên, sau khi chính thức được thành lập vào tháng 3/2017, thì ngay trong tháng 4, VASI tổ chức gặp mặt hội viên. Tại buổi họp mặt ông Trương Thanh Hoài – Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) phổ biến và hướng dẫn doanh nghiệp làm hồ sơ xin xác nhận CNHT và các ưu đãi theo Nghị định 111/NĐ-CP. Cũng trong buổi gặp mặt này, Giám đốc mua hàng của Công ty SamSung bày tỏ mong muốn tìm kiếm các nhà cung ứng sản phẩm tại Việt Nam.

Đoàn doanh nghiệp của VASI thăm quan Công ty TNHH MTV Vật liệu nổ 31

Thời gian này, VASI tổ chức các cuộc gặp gỡ theo tháng để tăng cường giao lưu, kết nối hội viên. Tại cuộc gặp mặt tháng 5, ông Nguyễn Sĩ Đăng – PGĐ Văn phòng các Chương trình KHCN Quốc gia và ông Nguyễn Thành Huy – PGĐ Quỹ Đổi mới CNQG giới thiệu về Quỹ Đổi mới Quốc gia liên quan đến ngành CNHT. Tháng 6, VASI tổ chức doàn doanh nghiệp hội viên đến thăm nhà máy Nhựa Châu Âu Xanh (EuroPipe). Tháng 8, chương trình toạ đàm Hướng dẫn xác nhận ưu đãi sản xuất Công nghiệp Hỗ trợ theo Nghị định 111 và hướng dẫn đăng ký tham gia Quỹ đổi mới Công nghệ Quốc gia. Các tháng 9, 10 là các hoạt động Ký kết Quy chế xử lý vướng mắc với Cục Hải quan TP. Hải Phòng; Giới thiệu các doanh nghiệp tiêu biểu tham gia vào chương trình tìm kiếm và phát triển nhà cung ứng của Samsung. Kết quả, một số doanh nghiệp thành viên đã được Samsung đánh giá và hỗ trợ trong năm 2017. Các doanh nghiệp này đã được chuyên gia Samsung hỗ trợ cải tiến tại hiện trường trong vòng 3 tháng. Tháng 11, VASI giới thiệu 10 doanh nghiệp tham gia chương trình Pilot của JICA và có 4 doanh nghiệp đã được chọn. Các doanh nghiệp được JICA hỗ trợ nâng cao năng lực và kết nối với thị trường Nhật Bản. Kết thúc năm đầu thực hiện với nhiều hoạt động sôi nổi, tạo không khí phấn khởi và sự tin tưởng của các doanh nghiệp hội viên với sự kỳ vọng vào sự lớn mạnh của Hiệp hội.

Năm 2018, hoạt động của VASI tập trung vào các sự kiện kết nối, tổ chức cho hội viên tham gia hội chợ, triển lãm và đào tạo. Trong 6 tháng đầu năm, VASI tập trung cho các hoạt động đào tạo với nhiều các khoá đào tạo được tổ chức trong tháng 5 gồm: 02 khóa đào tạo Lean và chọn 10 doanh nghiệp hỗ trợ áp dụng Lean tại nhà máy (phối hợp với Công ty tư vấn P&Q); Tổ chức các khóa đào tạo tập trung và hỗ trợ 10 sản phẩm dán nhãn thành công (phối hợp với tổ chức UL tại Việt Nam); Tổ chức các khóa đào tạo và lựa chọn 05 doanh nghiệp áp dụng thành công tiêu chuẩn IATF 16949 (phối hợp với công ty DQS); Tổ chức khu gian hàng VASI tại triển lãm cho 05 doanh nghiệp tham dự (phối hợp công ty AFTA). Các tháng 3 và tháng 6: Tổ chức khu gian hàng VASI cho 10 doanh nghiệp hội viên tại hội chợ FBC Hà Nội; Phối hợp với Sở Công Thương (HCM) tổ chức ngày hội kết nối doanh nghiệp CNHT tại Hồ Chí Minh; Tổ chức khu gian hàng Việt Nam Pavilion tại MTech Tokyo cho 28 doanh nghiệp thành viên; Phối hợp với ngân hàng thế giới lựa chọn 44 doanh nghiệp tham gia giai đoạn 1 chương trình SDP. Hoạt động gặp mặt hội viên được tổ chức theo quý: tháng 3 tại Hà Nội và tháng 5 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Trong 6 tháng cuối năm 2018, VASI tổ chức các đoàn thăm quan học hỏi tại các doanh nghiệp hội viên như Hài Hà, Bách Tùng, Anh Nghĩa, Inotek, JAT… Các hoạt động hội chợ, kết nối B2B như: Hội chợ VME, tổ chức khu gian hàng VASI cho 14 doanh nghiệp hội viên tham dự (phối hợp với Reed Tradex); Tổ chức đoàn 22 doanh nghiệp thăm quan, xúc tiến thương mại tại hội chợ IMTS Chicago và xúc tiến tại thị trường Hoa Kỳ; Tổ chức đoàn 08 doanh nghiệp thăm quan, xúc tiến thương mại tại hội chợ TMTS (Đài Loan); Tổ chức buổi kết nối B2B với các doanh nghiệp từ Canada, Hoa Kỳ tại Hà Nội. Hoạt động gặp mặt hội viên quý 3 và tổng kết cuối năm được tổ chức theo thường lệ.

Năm 2019, VASI được tổ chức được nhiều hoạt động đặc sắc như thăm quan học hỏi các doanh nghiệp theo nhóm, tham gia dự án LinkSME, tổ chức các diễn đàn, hội thảo, kết nối khách hàng, xúc tiến thương mại. Đầu năm, VASI đã tổ chức các nhóm thăm quan học hỏi quản lý sản xuất tại các công ty EMTC, Z31, IDMEA, Inox Hoàng Vũ, JAT, Việt Úc, VPMS, Emtopia, Minh Mẫn, Hiệp Phước Thành, Makino… Kết nối hơn 40 doanh nghiệp hội viên tham gia dự án LinkSME. Đặc biệt, kết nối 15 doanh nghiệp hội viên tham dự các khóa đào tạo về ô tô, điện tử tại Hàn Quốc, do Bộ Công Thương tổ chức. Tham gia nhiều hội chợ trong năm như: Tổ chức khu gian hàng Việt Nam Pavilion tại MTech Nagoya cho 26 doanh nghiệp thành viên (tháng 4); Hội chợ Saigon Autotech 2019 (Hồ Chí Minh, tháng 5),tổ chức khu gian hàng VASI cho 14 doanh nghiệp hội viên; Tại hội chợ Vietnam Manufacturing Expo 2019 (Hà Nội, tháng 8) có 16 doanh nghiệp tham gia; Hội chợ Autotech 2019 (Hà Nội, tháng 9) có 20 doanh nghiệp tham gia; Hội chợ Metalex (tháng 10) 06 doanh nghiệp tham gia gian hàng; Hội chợ FBC (Hồ Chí Minh, tháng 11) 06 doanh nghiệp tham gia.

Hoạt động hội thảo khoa học chuyên ngành được VASI tổ chức hiệu quả như: Hội thảo robotic (tháng 4); Hội thảo ô tô “Made in Việt Nam” cơ hội phát triển cho ngành CNHT (tháng 5); Hội thảo “Ứng dụng công nghệ thông minh trong dịch vụ dành cho người sử dụng” (tháng 9). Các hoạt động khác tiếp tục được duy trì tổ chức như: Tổ chức diễn đàn “Automotive & Motorcycle Parts Manufacturing Summit 2019” tại Hà Nội; Kết nối khách hàng, tổ chức buổi gặp mặt giữa các doanh nghiệp Canada và doanh nghiệp hội viên VASI; Xúc tiến tại Bắc Mỹ - Tổ chức đoàn 25 doanh nghiệp tham quan, xúc tiến tại hội chợ CMTS 2019 (Canada) và tham dự diễn đàn doanh nghiệp chế tạo Việt Nam – Canada (Quebec) và Việt Nam – Hoa kỳ (New York, Washington DC); Tổ chức đoàn 20 doanh nghiệp tham dự ngày hội tìm kiếm nhà cung cấp Samsung tại Hà Nội; Tổ chức đoàn xúc tiến tại hội chợ Automechanika Shanghai (Trung Quốc).

Năm 2020, ngay trong tháng 1, VASI tổ chức đại hội giữa nhiệm kỳ có trên 50 doanh nghiệp hội viên tham dự. Trong năm, do tình hình dịch bệnh bùng phát, thực hiện giãn cách xã hội nên các hoạt động không triển khai được theo kế hoạch và nhiều hoạt động phải chuyển sang hình thức trực tuyến. Từ tháng 7 đến tháng 12, VASI tổ chức Sự kiện kết nối Công nghiệp chế tạo thực hiện Dự án USAID LinkSME với sự tham gia của 65 nhà cung cấp, 15 công ty đầu chuỗi và hơn 400 cuộc gặp B2B đã được sắp xếp tại sự kiện. Tư vấn hỗ trợ 05 công ty thực hiện TPM tại nhà máy. Tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện Dự án SDP (Phối hợp với Ngân hàng thế giới). Tham gia triển lãm FBC, khu gian hàng VASI-USAID LinkSME: 20 công ty; Triển lãm công nghiệp và sản xuất Việt Nam 2020 tại Hải Phòng, tổ chức gặp gỡ, kết nối hội viên với giám đốc mua hàng của TTI. Ngoài ra, VASI còn thực hiện 2 Khóa đào tạo bảo trì năng suất tổng thể (TPM) tại Hà Nội (tháng 7) và Thành phố Hồ Chí Minh (tháng 9).

Chia sẻ của hội viên trong buổi gặp mặt VASI tháng 4 năm 2021

Năm 2021, do tình hình dịch bệnh phức tạp và nhu cầu thực tế từ các doanh nghiệp hội viên, VASI đã phối hợp với USAID LinkSME thực hiện các khoá đào tạo chia sẻ kiến thức cho các doanh nghiệp hội viên theo nhiều chủ đề thiết thực. Hoạt động này tập trung từ tháng 6 đến tháng 11, VASI đã tổ chức 8 khoá đào tạo online với các chủ đề: Hướng dẫn tính toán chi phí sản phẩm; Thực hành chuyển đổi nhanh trong sản xuất; Quản lý chất lượng tại nguồn trong sản xuất; Kỹ thuật nhận diện và loại bỏ lãng phí trong hoạt động của Doanh nghiệp; Chu trình giải quyết vấn đề theo phương thức của Toyota. VASI tổ chức buổi toạ đàm Chiến lược định giá trong sản xuất công nghiệp hỗ trợ vào tháng 10.

Bên cạnh đó, hoạt động hỗ trợ trực tiếp nâng cao năng lực hội viên được tiếp tục triển khai ngay từ đầu năm theo dự án SDP phát triển nhà cung cấp, hỗ trợ giai đoạn 2 cho 25 doanh nghiệp. Hoạt động kết nối doanh nghiệp được thực hiện kết hợp trực tiếp và trực tuyến với các sự kiện như: Hội thảo kết nối giao thương Tập đoàn Nidec Sankyo và các nhà cung cấp tại Việt Nam; Kết nối hội viên với người mua (Tập đoàn NIDEC - khu vực phía Bắc); Kết nối Hội viên với người mua TTI; Huyndai KEFICO; Panasonic. Kết nối tham gia hội chợ FBC Online với gần 60 Buyer.

Ngoài ra, các hoạt động khác được VASI chú trọng thực hiện như: Tập hợp ý kiến, gửi kiến nghị lên Chính phủ/ Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid 19/Bộ Công Thương/Bộ KH-ĐT (Lần 1, tháng 5). Tổ chức quyên góp ủng hộ quỹ Vaccine phòng Covid 19 từ các hội viên, thành viên BCH, Văn phòng VASI và các đơn vị liên quan (gồm 55 doanh nghiệp và cá nhân tham gia),tổng kinh phí quyên góp dc: 400 triệu đồng. Tổ chức nghiên cứu, phát triển, lắp đặt thành công và trao tặng 2 Bốt lấy mẫu xét nghiệm nhanh Covid 19 cho các địa phương có dịch (phía Bắc + Phía Nam). Tập hợp ý kiến, gửi kiến nghị lên Chính phủ/ Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid 19/ Bộ Công Thương/Bộ KH-ĐT (Lần 2, tháng 7).

Đại diện VASI trao tiền ủng hộ Quỹ Vắc xin phòng chống Covid-29 cho Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ Quốc

Kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên, mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp hội viên tuy nhiên số lượng doanh nghiệp hội viên chưa đạt được như kỳ vọng và so với số lượng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đang hoạt động ở Việt Nam và chưa có nhiều doanh nghiệp FDI tham gia. Các hoạt động hội viên vẫn chưa thật sự hiệu quả như mong đợi, chưa chuyên sâu. Ngân sách hoạt động chủ yêu dựa vào các nguồn tài trợ do ban điều hành tìm kiếm, chưa có dịch vụ thu phí nên còn nhiều khó khăn để duy trì hoạt động bền vững.

Hướng về tương lai

Những kết quả đạt được của VASI nhiệm kỳ vừa qua tuy chưa phải là nhiều nhưng đã khẳng định vai trò vị thế quan trọng của Hiệp hội trong việc kết nối các hội viên cùng nhau phát triển đưa hoạt động sản xuất công nghiệp hỗ trợ từng bước phát triển vững mạnh, xứng tầm. Trong kế hoạch phát triển giai đoạn 2022 – 2027, VASI định hướng về tổ chức, xây dựng Ban chấp hành nhiệm kỳ mới cần tinh gọn, thiết thực, cần các thành viên VASI nhiệt tình gánh vác và chia sẻ. Đồng thời xây dựng sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi, mục tiêu cốt lõi, quy tắc đạo đức, văn hóa VASI.

Hoạt động hội viên, VASI tập trung tăng cường truyền thông, đổi mới mạng lưới thông tin doanh nghiệp (bản tin, diễn đàn, các nhóm chung),đổi mới cách thức tiếp cận mời hội viên mới, có 1 nhân viên chuyên trách phát triển hội viên, tăng số lượng hội viên đóng phí và liên kết, giao Văn phòng thực hiện.

 Phát triển hoạt động chuyên môn của mỗi ban chuyên ngành. VASI phía Nam hoạt động độc lập, kết hợp với VASI phía Bắc.

Thành lập các nhóm dự án hợp tác. Mục tiêu là tạo ra nhóm khác nhau để đảm bảo việc nhận, khai thác, phân tích và phân chia đơn hàng tới các thành viên, đặc biệt là các đơn hàng mà mỗi công ty không đáp ứng được (sản phẩm đầu cuối) và đảm bảo giá hợp lý.

Thành lập VASI tại các tỉnh, như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hải Phòng

Đẩy mạnh vai trò tư vấn chính sách: Thư ngỏ gửi Thủ tướng, tham gia xây dựng Luật CNHT. Thường xuyên khảo sát thu thập thông tin về khó khăn vướng mắc của hội viên và đề xuất Chính phủ và các Bộ ban ngành hỗ trợ giải quyết. Đề nghị hội viên thường xuyên gửi ý kiến về các vướng mắc gặp phải.

Hoạt động hội viên: Tập trung vào các hoạt động kết nối giao thương và hiệu quả của kết nối. Bên cạnh các dự án được tài trợ, VASI tổ chức các hoạt động hàng tháng từ ngân sách đóng góp của hội viên: đào tạo tư vấn/kết nối/tọa đàm/thăm nhà máy.

Năm 2022, VASI tập trung chuẩn bị tổ chức Đại hội toàn thể, dự kiến trong cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4 theo đúng chương trình. Các hoạt động kết nối, đào tạo chia sẻ, tư vấn, các sự kiện đã được lên kế hoạch, xác nhận với các đối tác và thông tin đến các hội viên để có kế hoạch cụ thể về thời gian, địa điểm.

Phát huy những kết quả đạt được và những kinh nghiệm tích luỹ được của nhiệm kỳ vừa qua là miền tin vững chắc, là sức bật cho nhiệm kì mới với những thành công mới, ngày càng phát huy sức mạnh đoàn kết, vai trò của hiệp hội, thúc đẩy lĩnh vực sản xuất công nghiệp hỗ trợ phát triển vững mạnh, góp phần tích cực vào sự phát triển của đất nước./.

Vũ Trìu

(Tạp chí Doanh nghiệp và Thương mại - Số 3/2022)