Tóm tắt nội dung

Trí óc vận hành như thế nào của Steven Pinker, trình bày ý tưởng về cách trí óc con người phát triển và tạo ra những kỳ công mà chúng ta coi như chuyện thường ngày như nói chuyện, đi bộ và kết bạn.

Pinker là một nhà khoa học thần kinh nhận thức chuyên nghiên cứu vấn đề thụ đắc ngôn ngữ ở trẻ em. Ông tiếp cận vấn đề trí óc từ góc độ tâm lý và nhận thức, nhưng cũng lồng ghép kiến ​​thức chuyên môn từ khoa học máy tính, nhân chủng học, sinh học tiến hóa và triết học. Pinker đặc biệt dựa vào thuyết tư duy tính toán và thuyết tiến hóa để giải thích nguồn gốc và chức năng của trí óc. Cuốn sách đã lọt vào vòng chung kết của Giải thưởng Pulitzer và nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các nhà khoa học khác.

Cách hiểu nguyên lý vận hành của trí óc - Hiểu được bản chất của người

Pinker bắt đầu cuốn sách với việc thảo luận về tế bào thần kinh và các quy trình cơ bản, sau đó chuyển sang các ý tưởng phức tạp hơn, như cảm xúc, và kết thúc bằng các phần dành cho những ý tưởng mà ông cảm thấy cách tiếp cận của mình chưa lý giải hết được, như ý chí tự do. Trong bốn chương đầu tiên, ông trình bày thông tin cơ bản về cấu trúc và cách thức hoạt động của não bộ. Ông trình bày định nghĩa của mình về trí óc và cách nó kết nối với bộ não – về cơ bản, trí óc là hoạt động của bộ não. Trọng tâm là thuyết tư duy tính toán, lý thuyết mà Pinker tin rằng rất quan trọng trong việc giải thích cách bộ não vật lý tạo ra trí óc con người. Ông tiếp tục giới thiệu các khái niệm về trí tuệ và ý thức, đồng thời lập luận rằng thiết kế hiện tại của trí óc con người là kết quả của chọn lọc tự nhiên và đã được môi trường định hình.

Bắt đầu từ Chương 4, Pinker bàn về các quá trình tinh thần trừu tượng hơn, như thị giác, kiến ​​thức, học tập và ý tưởng. Ông cho rằng ảo ảnh thị giác có thể được giải thích một phần bằng tiến hóa, và trong Chương 5, ông thảo luận về cách trí óc hình thành ý tưởng dựa trên thông tin nhận được.

Trong các chương tiếp theo, Pinker đề cập đến các khía cạnh phức tạp trong hành vi và cuộc sống của con người như cảm xúc, tình bạn và lý trí. Không có lời giải thích cụ thể cho nhiều hiện tượng, nhưng Pinker đã cố gắng tổng hợp những thông tin nhất quán nhất có thể để hỗ trợ các lập luận của mình về nguồn gốc và mục đích của mỗi hiện tượng. Ông thảo luận về chức năng của cảm xúc trong việc giúp con người sắp xếp thứ tự ưu tiên trong vô vàn mục tiêu. Ông cũng lập luận rằng sự hài hòa trong các mối quan hệ xã hội là một sản phẩm khác của chọn lọc tự nhiên và thích nghi dần dần để sống với người khác. Pinker cũng giải quyết câu hỏi liệu trí óc nam giới và nữ giới có khác nhau bẩm sinh hay không và khẳng định rằng hai giới giống nhau về mặt này. Trong chương cuối cùng, Pinker thảo luận về khả năng của con người trong nghệ thuật, âm nhạc, sự hài hước và triết học, xem xét mỗi người dưới góc nhìn hướng tới các mục tiêu tiến hóa mà họ đạt được.

Xuyên suốt cuốn sách, Pinker dựa trên hai lý thuyết chính trong cách tiếp cận của ông về cách thức hoạt động của trí óc. Thuyết tư duy tính toán tạo cơ sở để giải quyết chức năng vật lý tạo ra năng lực của trí óc, trong khi chọn lọc tự nhiên giải thích cách trí óc con người phát triển từ sơ khai. Khi giải quyết những yếu tố này, ông tập trung vào sự linh hoạt của trí óc, khả năng hiểu thông tin phức tạp cùng vẻ trang nhã của nó.

Những lời khen cho cuốn sách - Trí óc vận hành như thế nào? 

“Trí óc vận hành như thế nào xác định biên giới cho cuộc tranh luận của thế kỷ tới về bản chất con người.”

- Oliver Morton, The New Yorker

"Một kiểu mẫu của văn bản khoa học: uyên bác, dí dỏm và rõ ràng."

- New York Review of Books

“… Trí óc vận hành như thế nào không phải là một cuốn sách khiêm tốn. Nhưng bạn sẽ phải đọc nó.

- Steven Rose, New Scientist

Đây là một cuốn sách không dễ đọc, và bắt buộc độc giả phải đồng hành với nó một cách tập trung, vừa đọc vừa suy ngẫm vì rõ ràng quá trình tư duy của trí tuệ nhân loại là một hiện tượng vô cùng phức tạp mà đến nay chính con người cũng chưa thể chắc chắn là đã hiểu rõ và lý giải được hoàn toàn, bởi vậy độc giả bắt buộc phải có những khoảng dừng để tự chiêm nghiệm thông qua vận hành chính bộ não của mình để nắm bắt trọn vẹn thông điệp tác giả muốn chuyển tải, bao gồm cả những điều không thể diễn tả hoàn toàn bằng ngôn ngữ hay hình ảnh minh họa được sử dụng trong sách.

Cuốn sách Trí óc vận hành như thế nào? dành cho ai? 

- Dành cho nhà nghiên cứu, nghiên cứu sinh về bộ não, trí óc và các nhà nghiên cứu ngôn ngữ, tâm lý học

- Dành cho sinh viên đang quan tâm tìm hiểu về tâm lý học, về cách thức bộ não làm việc và quan điểm chính xác về bản chất của con người 

- Dành cho khán giả từ 16+ trở lên, luôn khát khao tìm kiếm lý do tại sao con người ăn, ngủ và có cảm xúc? Cách thức hình thành cảm xúc của bộ não ra sao? 

- Dành cho bạn đọc luôn muốn tìm hiểu? tại sao con người lại có xung đột? tại sao lại con người lại yêu? tại sao con người lại ngoại tình và vô vàn các câu hỏi vì sao? 

Cuốn sách Trí óc vận hành như thế nào ? có gì nổi bật: 

- Tác giả cuốn sách là Steven Pinker là một nhà nghiên cứu tâm lý học thực nghiệm chuyên nghiên cứu về nhận thức, thị giác, ngôn ngữ.  Và đạt hàng loạt các giải thưởng danh giá của Viện Hàn Lâm Khoa Học Mỹ 

- Là đồng tác giả của cuốn sách Khai sáng thời hiện đại và một loạt sách Best Seller tại Việt Nam.  

- Cuốn sách Trí óc vận hành như thế nào đã đạt lọt vào chung kết giải thưởng Pulitzer với phiên bản gốc tiếng anh "How to Mind works?" 

- Cuốn sách hiếm hoi dám đụng chạm đến tất cả những vấn đề "nhạy cảm" trong cuộc sống. 

PV.