Ngày nay, những hiểm họa suy thoái môi trường đang ngày càng đe dọa cuộc sống của loài người. Chính vì vậy, bảo vệ môi trường (BVMT) là vấn đề sống còn của nhân loại và của mỗi quốc gia. Các nhà khoa học và quản lí đã xác định một trong những nguyên nhân cơ bản gây suy thoái môi trường là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người.

Nhận thấy tầm quan trọng của việc giáo dục học sinh về ý thức BVMT, các cơ sở giáo dục ngày càng chú trọng đến mô hình "Trường học xanh" và công tác giáo dục BVMT với mục tiêu chung là hướng đến việc giúp học sinh nâng cao ý thức bảo vệ môi trường qua những thói quen đơn giản hàng ngày.

Học sinh trường THPT Kỹ thuật Việt Trì tham gia hoạt động thăm quan, trải nghiệm thực tế ngoài nhà trường

Công tác giáo dục BVMT cũng đã được trường THPT Kỹ thuật Việt Trì (tỉnh Phú Thọ) xác định có vai trò quan trọng trong nhiệm vụ giáo dục mỗi năm học, với mục tiêu đào tạo con người trong giai đoạn mới ở nước ta là phát triển con người toàn diện “Cao trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức”.

Nhà trường đưa nội dung giáo dục môi trường vào chương trình nhằm bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, bồi dưỡng cảm xúc, hình thành thói quen, kĩ năng BVMT, đem lại cho học sinh những hiểu biết bản chất của các vấn đề môi trường; trên cơ sở đó có thái độ, cách ứng xử đúng đắn trước các vấn đề môi trường, xây dựng quan niệm đúng về ý thức trách nhiệm, về giá trị nhân cách để dần hình thành các kĩ năng thu thập số liệu và phát triển sự đánh giá thẩm mỹ, có tri thức, kĩ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực lựa chọn phong cách sống, thích hợp với việc sử dụng hợp lí và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên nhiên, có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các vấn đề môi trường cụ thể nơi sinh sống và làm việc.

Nhờ công tác tuyên truyền đi kèm với những hoạt động thiết thực, công tác giáo dục BVMT tại trường Trung học phổ thông Kỹ thuật Việt Trì đã lan tỏa rộng rãi đến học sinh toàn trường. Những hoạt động bảo vệ môi trường được gắn với phong trào thi đua của các lớp, mang lại hiệu quả tốt tại nhà trường. Đây là nền tảng để giáo dục toàn diện về năng lực, phẩm chất của học sinh, hình thành nên những công dân tử tế và trách nhiệm trong tương lai.

Hằng năm, Nhà trường giao cho Đoàn Thanh niên là đầu mối tổ chức các hoạt động tuyên truyền về bảo vệ môi trường cho học sinh, điển hình như: Cuộc thi trình diễn thời trang tái chế, Cuộc thi vẽ tranh, Thi thuyết trình,... Qua đó, các em có dịp thể hiện sự sáng tạo của mình và nâng cao ý thức BVMT. Đặc biệt, hằng năm nhà trường có kế hoạch phối hợp với Cha mẹ học sinh tổ chức cho học sinh tham gia các tiết học trải nghiệm thực tế ngoài nhà trường để học sinh có cơ hội mở mang sự hiểu biết về thiên nhiên, biết trân trọng không gian xanh. hình thành ý thức bảo vệ môi trường sinh thái của học sinh.

Học sinh tham gia Cuộc thi Tái chế rác thải và Trình diễn thời trang tái chế

Bên cạnh đó, Nhà trường cũng chú trọng triển khai nhiều phong trào, hoạt động xuất phát từ hành động nhỏ mà bất cứ học sinh nào cũng có thể tham gia như: phát động thi đua bảo vệ môi trường; xây dựng mô hình Nhà trường Xanh – Sạch – Đẹp; tiết kiệm năng lượng; xây dựng không gian Thư viện xanh, lớp học xanh; lớp phân công trực nhật lớp hằng ngày; Ban Lao động xây dựng kế hoạch lao động vệ sinh toàn trường, phân công lớp trực tuần lao động vệ sinh các khu vực,.. đảm bảo công tác giữ gìn vệ sinh chung.

Những hoạt động mà nhà trường triển khai đều nhận được sự hưởng ứng của cán bộ giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Qua đó, học sinh có thể hiểu được vai trò to lớn của việc bảo vệ môi trường. Nhà trường cũng chú trọng xây dựng khuôn viên cảnh quan sân trường, sân thể dục, vườn cây, hệ thống quản lý rác thông minh,... Việc xây dựng được môi trường học tập thân thiện với thiên nhiên đã góp phần tích cực trong công tác nâng cao chất lượng dạy và học tại Trường Trung học phổ thông Kỹ thuật Việt Trì

Học sinh Trường Trung học phổ thông Kỹ thuật Việt Trì tích cực tham gia hoạt động bảo vệ môi trường

Để thực hiện hiệu quả mục tiêu giảng dạy, Nhà trường giao cho Ban Chuyên môn phối hợp với các tổ chuyên môn thống nhất, lựa chọn phương pháp triển khai trong công tác giáo dục tích hợp về BVMT phù hợp với đặc thù môn học và điều kiện thực tế của đơn vị. Các hoạt động này được lồng ghép, tích hợp trong các giờ học Địa lý, Công nghệ, Vật lý, Sinh học, Giáo dục Kinh tế và pháp luật,… Khi học sinh hiểu biết về tác hại của ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và rác thải khó phân hủy, sẽ hình thành ý thức trân trọng, bảo vệ môi trường.

Nhà trường xác định công tác giáo dục BVMT là nội dung giáo dục liên ngành, sử dụng nhiều phương pháp dạy học của các bộ môn, chịu sự chi phối của các phương pháp đặc trưng của bộ môn, nhưng nó cũng có những phương pháp có tính đặc thù. Vì vậy, ngoài các phương pháp chung như: thảo luận, trò chơi, ... giáo dục BVMT thường vận dụng nhiều phương pháp khác như: phương pháp tham quan, điều tra, khảo sát, nghiên cứu thực địa bằng việc tổ chức cho HS đi tham quan học tập ở Khu bảo tồn thiên nhiên, nhà máy xử lí rác, khu chế xuất, danh lam thắng cảnh, ...; lập nhóm tìm hiểu, nghiên cứu môi trường ở trường hoặc địa phương truyền cảm hứng sống xanh đến học trò thông qua những tiết học thú vị với mô hình giáo dục STEM với sự kết hợp liên môn để truyền cảm hứng học tập và thông điệp bảo vệ môi trường sống đến học sinh, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống xung quanh cho học sinh nhà trường.

Học sinh trường THPT Kỹ thuật Việt Trì trong giờ học môn Hóa học

Việc đa dạng các hoạt động giáo dục BVMT tại trường THPT Kỹ thuật Việt Trì trong thời gian qua đã mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động dạy và học, vừa tạo dựng môi trường học đường Xanh – Sạch, cảnh quan Đẹp, vừa giúp tăng cường tinh thần lạc quan và tích cực cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Đây là nền tảng hình thành nên “Trường học An toàn – Thân thiện”, bền vững. Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển với những thách thức lớn về vấn đề ô nhiễm môi trường, việc tạo ra không gian học tập gần gũi với thiên nhiên không chỉ là một xu hướng mà còn là một nhiệm vụ cần thiết của mỗi cơ sở giáo dục.

Khuôn viên trường Trung học phổ thông Kỹ thuật Việt Trì

Để công tác giáo dục BVMT được diễn ra đều đặn, liên tục và góp phần vào việc thực hiện mục tiêu của Nhà nước giảm phát thải khí mê-tan đến năm 2030 giảm 30% mức phát thải khí mê-tan so với năm 2020, giảm phát thải khí nhà kính của các lĩnh vực theo lộ trình đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 - còn gọi là Net zero (Hội nghị lần thứ 26 về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (COP26) năm 2021, theo nhưThủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra cam kết Net Zero cho Việt Nam vào năm 2050) đòi hỏi mỗi nhà trường phải luôn sáng tạo, tìm kiếm, đổi mới phương thức tuyên truyền, đa dạng hoạt động.

Ngoài ra, các nhà trường cũng nên có định hướng thành lập câu lạc bộ về môi trường ngay tại cơ sở giáo dục để có một đội ngũ truyền thông cho các hoạt động bảo vệ môi trường; chú trọng việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong các môn học, nhằm nâng cao hiểu biết của người học và ý thức tự giác bảo vệ môi trường,… Về lâu dài, việc bảo vệ môi trường cần xuất phát từ ý thức cá nhân. Vì vậy nếu công tác tuyên truyền tại nhà trường được thực hiện tốt, qua thời gian dài sẽ hình thành nên những thói quen tích cực cho học sinh. Ngoài ra, để học sinh trong trường hưởng ứng lối sống xanh, chính thầy cô giáo phải là những tấm gương sáng để các em noi theo. 

Ths Hoàng Thị Thùy Linh – Phó Hiệu trưởng trường THPT Kỹ thuật Việt Trì (tỉnh Phú Thọ)