Được hợp nhất từ xã Dương Quang và xã Đôn Phong, Phong Quang có địa bàn rộng hơn 153 km², 18 thôn với hơn 6.800 nhân khẩu (thường trú và tạm trú). Nằm cách trung tâm tỉnh gần 90 km, địa hình chủ yếu là đồi núi, dân cư phân tán, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, chính quyền địa phương xác định mục tiêu đến năm 2025, xã phấn đấu giảm 52 hộ nghèo, 45 hộ cận nghèo. Để đạt được, Phong Quang lựa chọn một hướng đi mới, đó là coi thông tin là nguồn lực của giảm nghèo, là “chìa khóa ” tạo sự chuyển biến trong tư duy và sinh kế của người dân.
Cán bộ xã hướng dẫn nhân dân thực hiện thủ tục hành chính công
Trao công cụ để người dân tự tìm đường phát triển
Nếu như những năm trước, truyền thông cơ sở chủ yếu dựa vào loa phát thanh, họp thôn, niêm yết văn bản thì đến nay xã Phong Quang triển khai loạt giải pháp theo tinh thần “giảm nghèo về thông tin”, một hợp phần quan trọng của Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững.
Điểm nổi bật nhất là việc xã kiện toàn 18 tổ công nghệ số cộng đồng, có nhiệm vụ hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, tra cứu giá cả nông sản, tìm kiếm thị trường lao động, đọc văn bản chính sách, sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Cán bộ thôn, đoàn thể được đào tạo để trở thành “cầu nối số”, giúp người dân, đặc biệt là hộ nghèo, hộ cận nghèo biết cách tự truy cập, chọn lọc và ứng dụng thông tin vào đời sống.
Quang cảnh Hội nghị tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số cho các Tổ công nghệ số cộng đồng trên địa bàn xã năm 2025
Bên cạnh đó, xã xây dựng Trang thông tin điện tử, thành lập hàng loạt nhóm Zalo, Facebook cộng đồng để cập nhật liên tục các nội dung về vay vốn ưu đãi, an sinh xã hội, tuyển dụng, các chính sách mới, mô hình sản xuất hiệu quả. Việc minh bạch thông tin được thực hiện thường xuyên, từ trụ sở UBND đến các nhà họp thôn.
Với cách làm này người dân không chỉ “nghe thông tin” mà biết hành động nhờ thông tin. Đây chính là bước chuyển từ truyền thông một chiều sang mô hình truyền thông chủ động mang lại hiệu quả thiết thực cho nhân dân.
Thông tin mở lối thay đổi tư duy sản xuất
Đi đến các thôn của Phong Quang, những câu chuyện thay đổi sinh kế bắt đầu từ thông báo trên mạng xã hội hoặc buổi tập huấn công nghệ số. Người dân nơi đây thường xuyên tra cứu được giá bán nông sản, học cách chuyển đổi cây trồng qua video hướng dẫn, theo dõi tình hình thị trường và mạnh dạn áp dụng mô hình mới. Một số hộ đã chuyển từ cây trồng truyền thống sang trồng hoa cúc chi - loại cây có hiệu quả kinh tế cao hơn. Nhiều hộ tham gia các dự án phát triển sản xuất cộng đồng, liên kết chuỗi giá trị của xã.
Việc “biết” và “hiểu” cơ chế, chính sách giúp người dân tự tin hơn trong tiếp cận vốn ưu đãi, bảo hiểm y tế, hỗ trợ nhà ở hay các gói an sinh. Nhờ nắm bắt thông tin chính xác, năm 2025, xã đã vận động và hoàn thành 100% kế hoạch xóa nhà tạm, nhà dột nát với 69/69 nhà được xây mới hoặc sửa chữa. Đây không chỉ là thành công về vật chất, mà còn là minh chứng cho hiệu quả của công tác truyền thông khi người dân chủ động tham gia, đồng thuận và tin tưởng.
Đồng chí Nguyễn Ánh Xuân - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã cùng đoàn công tác đã khảo sát thực địa các hộ dân thuộc điện được hỗ trợ nhà tạm, dột nát tại thôn Vằng Bó
Đồng chí Triệu Thị Thu Hoài - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã trao kinh phí hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ gia đình bà Phạm Thị Bống, thôn Nà Ỏi
Mặc dù đạt được những kết quả đáng ghi nhận, song công tác giảm nghèo thông tin tại Phong Quang vẫn đối mặt với những rào cản lớn. Xã hiện còn 45 hộ thuộc thôn Lủng Lầu và thôn Nặm Tốc chưa có sóng điện thoại (trong đó thôn Lủng Lầu chưa có điện) phải phụ thuộc vào các hình thức thông tin, truyền thống như loa truyền thanh, tuyên truyền miệng... Một bộ phận người dân cao tuổi, hộ nghèo chưa quen với điện thoại thông minh nên khả năng tiếp cận thông tin còn hạn chế. Đây là những vùng “lõm thông tin” cần được lấp đầy để bảo đảm mọi người dân đều được hưởng lợi từ chương trình.
Bà con nhân dân thôn Nặm Tốc tham dự Hội nghị tuyên truyền về phòng,chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống
Ông Nguyễn Anh Xuân, Chủ tịch UBND xã Phong Quang chia sẻ: Xã xác định nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới là hoàn thiện hệ thống loa truyền thanh đến 18/18 thôn, phối hợp doanh nghiệp viễn thông để phủ sóng 4G, 5G, mở rộng mạng cáp quang vào các vùng lõm; đầu tư thiết bị phục vụ người dân tại nhà họp thôn. Xã cũng duy trì việc biên soạn tờ rơi, clip song ngữ (tiếng phổ thông và tiếng dân tộc) nhằm đảm bảo mọi đối tượng đều được tiếp cận với các thông tin.
Cùng đó, Phong Quang đang nghiên cứu mô hình Câu lạc bộ thoát nghèo bền vững, nơi hộ nghèo và hộ cận nghèo sinh hoạt định kỳ, được nghe tư vấn từ cán bộ khuyến nông, tín dụng, doanh nghiệp; được chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, quảng bá sản phẩm, kết nối thị trường. Chính quyền xã cũng đặt trọng tâm vào năng lực chọn lọc và sử dụng thông tin an toàn, giúp người dân biết nhận diện tin giả, tránh rủi ro và sử dụng internet một cách hiệu quả. Sự đồng hành của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, người có uy tín trong cộng đồng đã tạo nên mạng lưới truyền thông cơ sở gần dân, sát dân, giúp thông tin lan tỏa nhanh và đúng.
Từ một địa bàn miền núi còn nhiều khó khăn, Phong Quang đã hình thành được hệ sinh thái thông tin phục vụ người dân. Và nơi đây thông tin không còn là dòng chảy một chiều mà đã trở thành nguồn lực thực sự giúp đồng bào nắm bắt cơ hội, tự mở đường phát triển, từng bước thoát nghèo bằng chính nội lực của mình./.
Tuấn Thành
