Hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp đã từng bước khẳng định năng lực
Trong thảo luận "Phát triển công nghiệp nghiệp nghiệp hỗ trợ: Những bài học và định hướng" do Tạp chí Công thương mại tổ chức chức năng ngày 20/10, ông Phạm Văn Quân, Phó Cục Trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, công nghiệp hỗ trợ là nền tảng giúp nhà sản xuất Việt Nam phát triển bền vững, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ông Quân nhấn mạnh: “ Doanh nghiệp chính là trung tâm của quá trình này, bởi không ai hiểu rõ năng lực, thị trường và nhu cầu sản xuất bằng chính họ ”.
Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước khẳng định năng lực trong các lĩnh vực linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, dệt may, da giày… Một số doanh nghiệp nội bộ đã trở thành nhà cung cấp ứng dụng 1, địa điểm cấp 2 cho các tập đoàn FDI (doanh nghiệp tư nước ngoài). Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hóa trong nhiều ngành sản xuất vẫn khiêm tốn, quy mô doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng số lượng lớn, năng lực công nghệ và quản lý nhưng có giới hạn.
Hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ lợi ích
Đưa ra quan điểm về vấn đề này, ông Vũ Đăng Khoa, Phó TGĐ Công ty CP Công nghiệp JK cho biết, cộng đồng doanh nghiệp đang chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt ở khâu kết nối với doanh nghiệp FDI và các tập đoàn đa quốc gia. “ Điều quan trọng nhất hiện nay là xây dựng năng lực cốt lõi của doanh nghiệp nội bộ, từ đó tạo ra uy tín để trở thành đối tác tin cậy trong cung ứng toàn cầu. Nếu không có cơ sở nâng cao chất lượng, chúng tôi sẽ tiếp tục ở vị trí cung cấp ứng dụng nhà cung cấp thấp ”, ông Khoa xác định.
Theo ông Khoa, bên cạnh năng lực kỹ thuật, doanh nghiệp cần chú ý tới tiêu chuẩn quản lý, khả năng đáp ứng các yêu cầu động khe về môi trường, lao, truyền nguồn gốc. Đây là những yếu tố ngày càng được các tập đoàn FDI và các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản quan tâm. Ông Khoa cũng cho rằng, cần hình thành mạng lưới doanh nghiệp hỗ trợ liên kết theo cụm chuyên ngành, tạo sức mạnh cộng sinh, tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm”.
Từ thực tiễn sản xuất, bà Bùi Thị Hồng Hạnh, Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí chính xác Minh Tâm (Hà Nội),chia sẻ: “Để tham gia được vào chuỗi cung ứng, chúng tôi phải đầu tư lớn cho máy móc, công nghệ và đào tạo nhân lực. Tuy nhiên, chi phí đầu tư rất cao, khả năng tiếp cận ưu đãi và hỗ trợ kỹ thuật vẫn còn hạn chế”.
Bà Hạnh cho rằng kiến trúc Nhà nước cần có thêm chính sách tín dụng phù hợp, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và phù hợp trong việc đạt được chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế, bởi “chỉ khi đủ điều kiện kỹ thuật, doanh nghiệp mới có cơ hội đáp ứng trong chuỗi cung ứng của các tập đoàn lớn”.
Tháo gỡ rào cản, tạo động lực cho doanh nghiệp hỗ trợ doanh nghiệp
Từ góc độ quản lý nhà nước, ông Phạm Văn Quân cho biết, Bộ Công thương đang nhanh chóng, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Trọng tâm là chuyển từ tiền kiểm tra sang hậu kiểm, giảm tối đa thủ tục, tăng cường phân cấp cho địa phương. Bộ cũng đang đề xuất thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển công nghiệp với quy định tương đương 1% GDP để tập trung nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp.
Song song đó, Bộ Công thương cũng đang xây dựng dự thảo Luật công nghiệp quan trọng, trong đó công nghiệp hỗ trợ được xác định là một trong năm công nghiệp chiến lược, cùng với vật liệu mới và chất hóa học. Đây sẽ là bước đi quan trọng để công nghiệp hỗ trợ Việt Nam chuyển mình từ "phụ trợ" sang "nền tảng" của nền sản xuất quốc gia.
Ông Vũ Đăng Khoa nói thêm rằng, chính sách hỗ trợ cần phải kèm theo cơ chế giám sát và đánh giá kết quả đạt được. Ông hỗ trợ rằng, các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, xúc tiến thương mại, đào tạo nhân lực nên phát triển khai linh hoạt hơn, gắn kết với nhu cầu thực tế của từng nhóm doanh nghiệp. “Chúng tôi không thể hỗ trợ đồng loạt theo một mẫu riêng, cần tập trung vào doanh nghiệp có tiềm năng phát triển chuỗi cung cấp ứng dụng thực sự ,” ông Khoa nói.
Tuy nhiên, đã có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp hỗ trợ, tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có thể “chạm” và biết đến chính sách. nêu quan điểm về vấn đề này, ở góc doanh nghiệp, bà Bùi Thị Hồng Hạnh cho rằng, điều quan trọng là làm sao để doanh nghiệp “thực sự đạt được chính sách”. “Nhiều chính sách rất tốt nhưng doanh nghiệp nhỏ như chúng tôi chưa biết đến hoặc chưa đủ điều kiện cận cảnh. Nếu Nhà nước có kênh thông tin và tư vấn cụ thể hơn, chắc chắn hiệu quả ”, bà đề xuất.
Từ nhận định của các chuyên gia, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cũng như hỗ trợ chính sách của Nhà nước trong việc phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, muốn phát triển công nghiệp hỗ trợ bền vững, doanh nghiệp phải là trung tâm, Nhà nước là người thiết kế, kết nối là cầu nối thiết yếu. Tuy nhiên, theo ý kiến của các chuyên gia, nếu doanh nghiệp không chủ động, chính sách dù tốt đến đâu cũng khó phát huy hiệu quả. Nhưng nếu có đồng hành từ Nhà nước, chúng tôi hoàn toàn có thể tạo ra hệ thống sinh thái công nghiệp hỗ trợ đủ mạnh để Việt Nam vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Kim Tuyến
