Đẩy mạnh thu hút đầu tư, liên kết tạo động lực phát triển
Thời gian qua, Hà Nội luôn xác định phát triển CNHT là một trong những giải pháp để tăng khả năng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, đẩy mạnh tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, qua đó tạo động lực để kinh tế địa phương phát triển bền vững.
Theo UBND thành phố Hà Nội, tính đến năm 2024, trong số hơn 900 doanh nghiệp CNHT trên địa bàn có khoảng trên 320 doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, có thể cung ứng vào mạng lưới sản xuất toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam. Sản xuất linh kiện, phụ tùng đang được đánh giá là nhóm chủ chốt, cung cấp các sản phẩm CNHT cho hầu hết các ngành công nghiệp chế tạo chủ lực như sản xuất ô tô, xe máy, cơ khí chế tạo, điện - điện tử.
Đặc biệt, đối với công nghiệp ô tô, các doanh nghiệp CNHT trên địa bàn đang là những công ty hàng đầu ở Việt Nam cung cấp linh kiện ô tô, chủ yếu trong lĩnh vực cơ khí và nhựa như: Công ty cổ phần Dụng cụ cơ khí xuất khẩu EMTC (cung cấp bộ dụng cụ theo xe và linh kiện dập),Công ty Nhựa Hà Nội (cung cấp linh kiện nhựa cho nội thất xe),Công ty LeGroup (cung cấp linh kiện dập),Công ty HTMP (cung cấp khuôn và linh kiện nhựa),Công ty Cơ khí Đông Anh (cung cấp linh kiện dập)…
Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển, trong thời gian qua, Sở Công Thương đã chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành chức năng triển khai nhiều cơ chế, chính sách liên quan đến hỗ trợ doanh nghiệp; tạo điều kiện hình thành, phát triển các khu, cụm công nghiệp, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các khu, cụm công nghiệp; liên kết ngành, các nhóm doanh nghiệp chuyên doanh về sản phẩm cơ khí tạo ra sức cạnh tranh cao. Chẳng hạn như khu công nghiệp Bắc Thăng Long tập trung nhiều doanh nghiệp cơ khí ngành điện tử (như Công ty Buykane làm ốc vít, Toho làm khuôn mẫu, Aikawa làm chi tiết kim loại dập, Standar làm các chi tiết nhôm…); các khu công nghiệp Nội Bài, Quang Minh tập trung nhiều doanh nghiệp cơ khí ô tô, xe máy (như Công ty Fujico làm đĩa phanh xe máy, Kyoei làm khung càng đồ gá cho xe máy, Bright Sakura làm ống xả, Amstrong làm vành và nan hoa, Roki làm bầu lọc gió…).
Bên cạnh việc thu hút đầu tư, liên kết phát triển các lĩnh vực CNHT chủ chốt, Hà Nội cũng đẩy mạnh việc liên kết cung ứng, xuất khẩu, đặc biệt trong một số lĩnh vực công nghiệp có nhu cầu cao về sản phẩm CNHT đã phát triển trong vùng, như: sản xuất ô tô, xe máy (Hà Nội - Vĩnh Phúc - Bắc Giang); sản phẩm cơ khí chế tạo (Hà Nội - Vĩnh Phúc - Thái Nguyên); điện tử văn phòng, gia dụng (Hà Nội - Bắc Ninh - Vĩnh Phúc)…
Tăng cường xúc tiến thương mại, hợp tác quốc tế
Thực hiện Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 6/8/2020 của Chính phủ về các giải pháp thúc đẩy phát triển CNHT, Thành phố Hà Nội đã và đang đẩy mạnh phát triển ngành CNHT, đồng thời triển khai Chương trình phát triển CNHT Hà Nội giai đoạn 2020-2025.
Thành phố cũng đang tập trung lựa chọn một số ngành công nghiệp để ưu tiên phát triển trên cơ sở căn cứ vào lợi thế cạnh tranh, khả năng tham gia sâu, đóng góp giá trị gia tăng cao vào mạng lưới sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu; từng bước hình thành và phát triển cụm liên kết ngành công nghiệp đối với một số ngành, sản phẩm công nghiệp ưu tiên có lợi thế cạnh tranh, chuyên môn hóa và giá trị cao trong chuỗi sản xuất… Các doanh nghiệp cũng được khuyến khích tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế thông qua các chương trình kết nối và hợp tác đầu tư với các đối tác nước ngoài.
Năm 2024, Sở Công Thương Hà Nội đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức Hội chợ CNHT TP. Hà Nội.Hội chợ đã thu hút 200 đến 250 gian hàng của các doanh nghiệp CNHT trong nước và nước ngoài tham gia, trong đó có nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn như Công ty NC Network Việt Nam - Tập đoàn NC Network Nhật Bản, Công ty TNHH Mitutoyo Việt Nam, Công ty Cổ phần Tập đoàn CNCTECH, Công ty Cổ phần Công Nghiệp TCI, Công ty Cổ phần giải pháp tự động hóa ETEK…
Tại hội chợ, trên 50% doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội CNHT Việt Nam (VASI) đã tham gia gian hàng. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp gặp gỡ, giao thương, học hỏi kinh nghiệm với nhiều đối tác trên thế giới, nhất là các doanh nghiệp đến từ các quốc gia có nền CNHT phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước trong khu vực Châu Âu. Đồng thời, thông qua hội chợ, các doanh nghiệp CNHT của Hà Nội còn có thêm cơ hội để đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu thương hiệu sản phẩm của mình, tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại, xuất khẩu, tăng cường kết nối, tham gia chuỗi liên kết, cung ứng trong vùng kinh tế Thủ đô cũng như tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bên cạnh tổ chức các hội chợ, Hà Nội tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế mang lại nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp trên địa bàn. Nổi bật là việc ký kết thỏa thuận hợp tác với đoàn 10 doanh nghiệp ngành hàng không vùng Kobe (Nhật Bản) nhằm thành lập tổ hợp Techno Park Việt Nam – Nhật Bản tại khu công nghiệp Hanssip. Ngoài ra, các đoàn công tác từ Hàn Quốc, Trung Quốc cũng đã có những buổi làm việc với Sở Công Thương để tìm kiếm cơ hội đầu tư và phát triển sản phẩm công nghệ cao, thân thiện với môi trường.
Phấn đấu đạt khoảng 1.000 doanh nghiệp CNHT trong năm 2025
Ngày 21/10/2024, UBND thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch số 301/KH-UBND về Chương trình phát triển CNHT thành phố Hà Nội năm 2025. Theo đó, phấn đấu hết năm 2025, toàn thành phố có trên 1.000 doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực CNHT. Khoảng 40% doanh nghiệp CNHT có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng tham gia vào mạng lưới sản xuất toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam. Ngoài ra, chỉ số phát triển công nghiệp lĩnh vực CNHT tăng 12%.
Cụ thể hóa Kế hoạch số 301/KH-UBND, bên cạnh việc thuê chuyên gia trong nước tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp triển khai mô hình nhà máy thông minh, năm 2025, thành phố Hà Nội dự kiến tổ chức 2 hội chợ triển lãm chuyên ngành về CNHT với quy mô 200 đến 300 gian hàng hoặc một hội chợ của các doanh nghiệp CNHT Hà Nội với các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp nước ngoài nhằm giúp các doanh nghiệp tại Thủ đô nâng cao năng lực, tham gia vào chuỗi cung ứng và sản xuất sản phẩm cho cả thị trường trong nước và quốc tế.
Bên cạnh đó, thành phố tổ chức các hội thảo xúc tiến thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào lĩnh vực CNHT; hỗ trợ nghiên cứu phát triển, ứng dụng chuyển giao và đổi mới công nghệ trong sản xuất thử nghiệm linh kiện, phụ tùng, nguyên liệu và vật liệu. Theo kế hoạch, thành phố sẽ giới thiệu, phổ biến một số quy trình công nghệ sản xuất và yêu cầu kỹ thuật về sản phẩm CNHT cho các doanh nghiệp ở Hà Nội. Song song với đó, thành phố tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp hoàn thiện, đổi mới công nghệ và sản xuất thử nghiệm.
Khó khăn và giải pháp tháo gỡ
Mặc dù đạt được nhiều thành tựu nhưng lĩnh vực CNHT của Hà Nội vẫn đang phải đối mặt với không ít khó khăn khi có nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ khó tiếp cận nguồn vốn vay và đổi mới công nghệ sản xuất. Các doanh nghiệp đang phải đối mặt với việc thiếu nhân lực chất lượng cao. Ngoài ra, một số chính sách hỗ trợ phát triển vẫn cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn.
Thực trạng sản phẩm CNHT trên địa bàn Thủ đô còn khá đơn giản, hàm lượng công nghệ ở mức trung bình và thấp, có giá trị nhỏ trong cơ cấu giá trị sản phẩm (tỷ lệ nội địa hóa ngành ô tô đạt khoảng 5 - 20%; điện tử 5 - 10%; da giày, dệt may 30%; cơ khí chế tạo khoảng 15-20%).
Trước thực tế đó, Sở Công Thương đã chủ trì lập kế hoạch triển khai để tối ưu hóa các nguồn lực, hỗ trợ thị trường và kết nối doanh nghiệp. Hiệp hội Doanh nghiệp CNHT Thành phố Hà Nội (HANSIBA) cũng đã phối hợp với Sở Công Thương để chia sẻ thông tin, động viên doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động như hội chợ và triển lãm. HANSIBA đã nỗ lực kết nối với các tổ chức kinh tế từ nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Châu Âu để hình thành các tổ hợp sản xuất.
Các doanh nghiệp tập trung hợp tác với doanh nghiệp FDI nhằm giúp tạo ra những tổ hợp sản xuất hiệu quả. Ví dụ như Khu CNHT Nam Hà Nội (Hansip) đang thu hút nhiều doanh nghiệp lớn, điển hình như Công ty TNHH Inventec Appliances (Đài Loan - Trung Quốc) với tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 là 125 triệu USD. Ngoài ra, Hà Nội cũng đề ra những chính sách ưu tiên dành nguồn lực, tài lực, tiềm lực để hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ, đổi mới sáng tạo, xây dựng nên hệ sinh thái rộng lớn; xây dựng danh mục dự án khuyến khích đầu tư vào công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI),Internet vạn vật (IoT),Blockchain…
Những hỗ trợ này đã tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất, đóng góp vào bức tranh tăng trưởng kinh tế của đất nước./.
Vũ Trìu
