Tiềm năng lớn song còn nhiều thách thức
Hiện nay, các địa phương miền núi đang nỗ lực tìm kiếm động lực tăng trưởng mới và một trong những hướng đi nổi bật được các địa phương nhấn mạnh là phát triển du lịch cộng đồng. Mô hình này được xem như giải pháp giúp gìn giữ bản sắc văn hóa, mở rộng sinh kế và thúc đẩy giảm nghèo bền vững cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Với lợi thế hội tụ tài nguyên thiên nhiên nguyên sơ, bản sắc đa dân tộc đặc sắc và vị trí địa lý thuận lợi, Thái Nguyên đang sở hữu đầy đủ điều kiện để biến du lịch cộng đồng trở thành ngành kinh tế quan trọng, đóng góp trực tiếp vào các mục tiêu mà Tỉnh uỷ đề ra trong giai đoạn mới. Đây không chỉ là hướng phát triển phù hợp xu thế mà còn là cơ hội để tỉnh tạo ra giá trị bền vững, lan tỏa lợi ích đến từng bản làng, từng hộ dân.
Các địa phương miền núi như Định Hóa, Võ Nhai...đã bắt đầu triển khai mô hình homestay, kết hợp trải nghiệm nông nghiệp, văn hóa bản địa
Thực tế hiện nay cho thấy, du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên đang dần khẳng định vị thế là một hướng đi giàu tiềm năng, song vẫn ở giai đoạn hình thành và cần có những bước phát triển đồng bộ để khai thác tối đa tiềm năng. Các địa phương miền núi như Định Hóa, Võ Nhai...đã bắt đầu triển khai mô hình homestay, kết hợp trải nghiệm nông nghiệp, văn hóa bản địa và các tour sinh thái nhỏ lẻ, mang lại nguồn thu trực tiếp cho người dân.
Những điểm đến như hồ Núi Cốc, bản Nà Hin, thác Khuôn Gà hay các vùng chè Tân Cương, La Bằng…đã thu hút một lượng khách nhất định, đồng thời giúp người dân nhận ra giá trị kinh tế từ việc gìn giữ bản sắc văn hóa và cảnh quan tự nhiên.
Tuy nhiên, đánh giá chung cho thấy, du lịch cộng đồng ở Thái Nguyên vẫn còn phân tán, thiếu liên kết giữa các bản, các huyện và chưa hình thành các sản phẩm du lịch có thương hiệu mạnh. Hạ tầng dịch vụ như đường sá, nhà nghỉ, hướng dẫn viên bản địa, điểm vui chơi trải nghiệm còn hạn chế, trong khi công tác đào tạo nguồn nhân lực và quản lý du lịch cộng đồng chưa đồng bộ. Mặt khác, việc kết hợp giữa du lịch với sản phẩm OCOP hay nông sản đặc trưng vẫn mới ở bước khởi đầu, chưa phát huy hết hiệu quả kinh tế kép.
Dù vậy, tiềm năng của tỉnh là rất lớn: với sự phong phú về văn hóa các dân tộc Tày, Nùng, Sán Dìu, Dao và cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ, Thái Nguyên có thể phát triển các tuyến du lịch trải nghiệm sinh thái, văn hóa, nông nghiệp độc đáo, nếu được đầu tư bài bản, đồng bộ và kết nối với các đề án trọng điểm của tỉnh. Du lịch cộng đồng không chỉ tạo nguồn thu ổn định cho người dân mà còn góp phần giữ chân lao động trẻ, phát triển nguồn nhân lực tại chỗ và bảo tồn những giá trị tinh thần, văn hóa đặc sắc, trở thành động lực quan trọng giúp Thái Nguyên bứt phá trong giai đoạn phát triển mới.
Khai thác lợi thế từ điểm nhấn du lịch sinh thái tiêu biểu
Trong định hướng phát triển giai đoạn mới, Thái Nguyên không chỉ tập trung hoàn thiện hạ tầng, nâng cao chất lượng tăng trưởng mà còn đặc biệt chú trọng khai thác các giá trị văn hoá, du lịch như một động lực quan trọng của phát triển bền vững. Với lợi thế tự nhiên rộng trên 8.370 km² và gần 1,8 triệu dân thuộc nhiều cộng đồng dân tộc, tỉnh sở hữu kho tàng di sản phong phú hiếm nơi nào có được, gồm: 714 di tích lịch sử, văn hoá, danh thắng, trong đó có ba di tích quốc gia đặc biệt và hàng trăm di tích cấp quốc gia, cấp tỉnh; cùng 45 di sản văn hoá phi vật thể đã được ghi danh. Đây là nền tảng để địa phương đẩy mạnh các đề án gắn bảo tồn văn hoá với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, góp phần tạo thêm sinh kế bền vững cho người dân và thúc đẩy giảm nghèo đa chiều.
Ba Bể đang trở thành điểm nhấn quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch sinh thái bền vững của địa phương
Không gian du lịch sau sáp nhập cũng được mở rộng, tạo điều kiện hình thành các tuyến, cụm du lịch liên vùng, kết nối hiệu quả với các điểm đến nổi bật trong khu vực Việt Bắc. Tiêu biểu như Vườn Quốc gia Ba Bể, một trong những di sản thiên nhiên tiêu biểu của Đông Nam Á, được công nhận là Vườn Di sản ASEAN từ năm 2004. Với thảm thực vật đa dạng, hệ sinh thái độc đáo và hồ nước ngọt tự nhiên rộng lớn nằm giữa núi rừng hùng vĩ, Ba Bể đang trở thành điểm nhấn quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch sinh thái bền vững của tỉnh. Việc đưa các mô hình khai thác du lịch dựa trên tiềm năng bản địa vào nhóm đề án trọng tâm không chỉ giúp Thái Nguyên phát huy lợi thế sẵn có, mà còn mở ra hướng đi dài hạn cho kinh tế xanh, kinh tế văn hoá, du lịch trong những năm tới.
Nếu biết khai thác đúng hướng, du lịch cộng đồng sẽ không chỉ là câu chuyện trải nghiệm văn hóa, thiên nhiên, mà còn trở thành động lực kinh tế mới, trực tiếp tạo sinh kế bền vững cho hàng nghìn hộ dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khi mỗi bản làng có thêm nguồn thu, mỗi người dân trở thành chủ thể làm du lịch và mỗi giá trị văn hóa được chuyển hóa thành lợi ích kinh tế, Thái Nguyên sẽ hình thành một hệ sinh thái phát triển hài hòa giữa con người, văn hóa và môi trường. Đây chính là nền tảng để tỉnh mở rộng không gian tăng trưởng, bồi đắp nội lực và từng bước hiện thực hóa mục tiêu đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn mới.
PV.
