Hải Phòng – Bản giao hưởng di sản trong kỉ nguyên mới

Chiến lược “Biến di sản thành tài sản” - Tầm nhìn kinh tế mũi nhọn

Hiếm có địa phương nào trên cả nước sau khi sáp nhập lại sở hữu một kho tàng di sản đồ sộ và đa dạng như Hải Phòng hiện nay. Nhưng con số không phải là tất cả, điều cốt lõi nằm ở giá trị độc bản của sự kết hợp này. Đó là sự gặp gỡ giữa Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà - biểu tượng của vẻ đẹp biển đảo kỳ vĩ, với Di sản văn hóa thế giới Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được UNESCO ghi danh năm 2025. Hải Phòng giờ đây không chỉ có “biển bạc” mà còn có “rừng vàng” văn hóa, nơi lưu giữ những trang sử hào hùng thời Trần. Sự cộng hưởng này tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc: vừa có sự linh thiêng, trầm mặc của 9 di tích quốc gia đặc biệt như Côn Sơn - Kiếp Bạc, An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương... vừa có sự sôi động, cởi mở của văn hóa biển. Đây chính là nền tảng vững chắc để Hải Phòng khẳng định vị thế của một trung tâm văn hóa lớn, nơi các giá trị truyền thống không chỉ được bảo tồn mà còn thăng hoa trong dòng chảy hiện đại.

Ngày 19/12/2025, quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ chính thức đón nhận bằng vinh danh là di sản văn hóa thế giới

Làm thế nào để “kho báu” ấy sinh lời cho người dân và thành phố? Điều này không chỉ dừng ở bảo tồn mà còn là giải bài toán kinh tế sáng tạo, tư duy chiến lược: “Biến di sản thành tài sản”. Ngành Văn hóa - Thể thao - Du lịch thành phố đã nhanh chóng hoạch định những bước đi táo bạo để kết nối hai không gian văn hóa đặc sắc này qua việc triển khai Đề án “Tổng thể phát triển du lịch thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Trong đó chú trọng hoàn thiện quy hoạch bảo quản, tu bổ các di tích quốc gia đặc biệt như An Phụ – Kính Chủ – Nhẫm Dương, Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Côn Sơn – Kiếp Bạc…; Ứng dụng bản đồ số di tích, gắn mã QR, mở dữ liệu công khai để phục vụ du khách và nhà đầu tư; Liên tục tổ chức các tuần văn hóa – du lịch – xúc tiến thương mại, tạo dòng chảy trải nghiệm cho du khách; Thiết kế các tour kết nối “ 1 hành trình - 5 điểm đến di sản thế giới”, đưa du khách từ sự hùng vĩ của Cát Bà đến sự tĩnh tại của Côn Sơn, Kiếp Bạc, Chùa Thanh Mai... trải nghiệm trọn vẹn dải đất từ rừng xuống biển trong một hành trình liền mạch. Thành phố đã thực hiện kết nối tứ giác du lịch Hà Nội – Quảng Ninh – Hải Phòng – Ninh Bình qua hệ thống đường cao tốc rất thuận lợi; đặc biệt có tuyến đường sắt nối trung tâm Hà Nội – Hải Phòng, trong tương lai có thể kết nối trực tiếp với du lịch đường sông qua Cảng Hoàng Diệu trở thành một sản phẩm du lịch riêng có của Hải Phòng.

Ngành du lịch Hải Phòng đang chuyển mình mạnh mẽ với công cuộc chuyển đổi số toàn diện. Với việc xây dựng bản đồ du lịch thông minh, triển khai tour trải nghiệm di sản qua app và ứng dụng công nghệ trong quảng bá trên các nền tảng số đang giúp hình ảnh Hải Phòng lan tỏa rộng rãi hơn bao giờ hết. Hải Phòng đang mạnh mẽ mở cửa với PPP và xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp cùng tham gia khôi phục, khai thác di sản. Cách làm này tạo ra “chuỗi giá trị di sản” bài bản, tăng giá trị kinh tế văn hóa và hình thành hệ sinh thái sản phẩm trải nghiệm độc đáo. Minh chứng cho hiệu quả của chiến lược này, năm 2025, du lịch Hải Phòng đã đón khoảng 14,5 triệu lượt khách, tăng 23.4% so với cùng kì năm trước - một trong những mức tăng trưởng mạnh nhất cả nước với doanh thu ước đạt hơn 15.200 tỷ đồng. Đặc biệt, Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025 đã thu hút tới 38,5 vạn lượt khách, khẳng định sức hút của du lịch tâm linh khi được đặt trong chuỗi liên kết vùng.

Vẻ đẹp của Vịnh Lan Hạ - Cát Bà trong ánh hoàng hôn

 Mục tiêu trở thành trung tâm du lịch biển - văn hóa - di sản tầm khu vực, đón 25 triệu lượt khách vào năm 2030, các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GRDP là lộ trình đang được Hải Phòng hiện thực hóa từng ngày, phù hợp định hướng phát triển xanh, bền vững, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng sống, năng lực cạnh tranh và vị thế của Thành phố “Hoa Phượng đỏ”.

Âm nhạc và Thể thao - Giai điệu mới của sự sáng tạo và hội nhập

Bên cạnh việc phát huy vốn cổ, Hải Phòng đang mang trong mình khát vọng trẻ trung và hiện đại: Xây dựng thương hiệu “Thành phố Âm nhạc”. Đây là bước đi chiến lược nhằm định vị Hải Phòng không chỉ là trung tâm công nghiệp, cảng biển mà còn là điểm đến của hệ sinh thái công nghiệp văn hóa và sáng tạo. Thành phố đã thực sự “sáng đèn” với hàng loạt chương trình nghệ thuật đỉnh cao. Từ Đề án Sân khấu truyền hình, Âm nhạc đường phố tại Nhà Kèn vườn hoa Nguyễn Du, cho đến các chương trình nghệ thuật thực cảnh hoành tráng tại các lễ hội lớn. Âm nhạc đang len lỏi vào từng góc phố, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân Đất Cảng.

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch TP. Hải Phòng cũng đang hoàn thiện Đề án “Thành phố Âm nhạc 2026–2030, tầm nhìn 2045”, hướng tới thành viên Mạng lưới Thành phố sáng tạo của UNESCO. Đây sẽ là “bản sắc mềm” làm nên vị thế của một siêu đô thị văn hóa mới. Chúng ta sẽ có các Festival âm nhạc quốc tế, các không gian sáng tạo nghệ thuật, và các chính sách ưu đãi để hỗ trợ công nghiệp âm nhạc, biến thành phố thành một sân khấu lớn, lan tỏa giá trị văn hóa Hải Phòng: Một Hải Phòng vừa hào sảng chất cảng, vừa sâu lắng chất văn, lại vừa rộn ràng những giai điệu hội nhập - đó chính là chân dung của siêu đô thị trong kỷ nguyên mới.

Cùng với đó, lĩnh vực Thể dục thể thao của Thành phố cũng đang ghi những dấu ấn đậm nét. Năm 2025, Hải Phòng tổ chức hàng chục giải thể thao lớn nhỏ, duy trì bền vững: Đại hội TDTT thành phố lần thứ X; Ngày chạy vì thành phố xanh - văn minh - thân thiện; Giải Marathon Côn Sơn - Kiếp Bạc; Giải Bóng đá Hoa Phượng; Giải thể thao người khuyết tật. Ở nhóm thể thao thành tích cao, năm 2025, các VĐV Hải Phòng phá 05 kỷ lục quốc gia, giành hàng trăm huy chương quốc tế và duy trì sức hút của CLB Bóng đá Hải Phòng tại V-League. Với mục tiêu lọt vào Top 5 đơn vị dẫn đầu tại Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ X năm 2026, thể thao Hải Phòng đang được đầu tư bài bản từ cơ sở vật chất đến con người. Hai dự án then chốt:Khu liên hợp văn hóa – thể thao TP. Hải Phòng và Sân vận động 50.000 chỗ- biểu tượng mới của đô thị cảng đang được đẩy nhanh. Hệ thống thiết chế thể thao hiện đại, cùng sự phát triển của các môn thể thao giải trí cao cấp như Golf với 5 sân đạt chuẩn quốc tế sẽ là nền tảng để Hải Phòng trở thành điểm đến của các sự kiện thể thao tầm quốc gia và khu vực trong tương lai gần.

Hải Phòng sau sáp nhập không chỉ lớn hơn về quy mô, mà còn mạnh hơn về tầm nhìn. Sự hòa quyện giữa hào khí Xứ Đông và sự năng động của thành phố Cảng đang tạo nên một cực tăng trưởng kinh tế mới đầy bản sắc. Di sản - văn hóa - biển đảo được đặt ở vị trí trung tâm của chiến lược phát triển. Với những dự án trọng điểm, tư duy quản lý đổi mới, sự vào cuộc của doanh nghiệp và cộng đồng, ngành VHTTDL Hải Phòng đang khẳng định vai trò, đưa Hải Phòng trở thành trung tâm văn hóa - thể thao - du lịch tầm cỡ quốc gia và khu vực.

Kim Hồng